Historia

Początki osadnictwa na terenie gminy sięgają czasów wczesno-piastowskich, o czym świadczą zachowane fosy i wały obronne po warownym gródku „Zamczysko”. Do najstarszych osad należą Wręczyca, Grodzisko i Szarlejka, o których pierwsze wzmianki występują już w 1383 r. a kolejne pojawiają się w 1414 r. z których dowiadujemy się, że Wręczyca i Truskolasy należały do starostwa krzepickiego. W 1474 r. znaleziono zapiski o istnieniu kuznic, potwierdzone następne dokumentami Zygmunta Augusta z 1549 r. o istnieniu kuźnicy Błażeja Łojka we Wręczycy, a z 1566 r. pochodzi przywilej Andrzeja Kawki na wyrób żelaza w Truskolasach. Z wydobyciem rudy związana jest również współczesna historia gminy, szczególnie w latach 1954-1983, kiedy to kopalnie rud żelaza dawały zatrudnienie mieszkańcom i przyczyniły się do jej rozwoju. 
     W przeszłości teren gminy wiele razy zmieniał przynależność państwową i administracyjną. W latach 1795-1815 obszar ten znalazł się w zaborze pruskim, później aż do 1918 r. w zaborze rosyjskim, a w czasie II wojny światowej został wcielony do Rzeszy. 
     Po wojnie funkcjonowała w różnych podziałach administracyjnych; i tak przez pięć lat pozostawała w województwie kieleckim, przez dwa lata w śląsko-dąbrowskim, a przez następne 23 w katowickim i w powiecie kłobuckim) i przez 23 lata w województwie częstochowskim. Od stycznia 1999 r. w województwie śląskim. 
     W tym czasie zmieniał się też obszar gminy Wręczyca Wielka. 
W latach 1955 — 1972 we Wręczycy Wielkiej działało Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej a funkcje przewodniczącego pełnili: 
· Władysław Patyk - w latach 1955 — 1960, 
· Zygmunt Nogal    - w latach 1960—1972. 
* * * * * * * * 
     W dniu 1 stycznia 1973 r. do Gminy Wręczyca Wielka przyłączono Gromadzką Radę Narodową Borowe z miejscowością Borowe. 
Funkcję Naczelnika Gminy pełnili: 
- Zygmunt Nogal      - w latach 1972 - 1973  
- Henryk Krawczyk   - od 01.01.1974 . - 31.12.1976 . 
- Kazimierz Parkitny - od 1.01.1977 - 20.04.1979 r., 
- Henryk Krawczyk  od 21.04.1979r. - do wyborów w 27.05.1990r. jako Naczelnik, a po wyborach jako Wójt Gminy do nadal. 
* * * * * * * * * 
     Na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 r. Nr XX/99/72 z dniem 1 stycznia 1973 r.: utworzono Gminę Wręczyca Wielka i rozpoczęła działalność Gmina Rada Narodowa we Wręczycy Wielkiej. 
     Funkcję Przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej we Wręczycy Wielkiej w tym okresie pełnili: 
Stanisław Paruzel    - w latach 1973 -1975, 
Jerzy Chrząstek       - przez cały 1976 r. 
Jan Praski               - w latach 1977-1980, 
Mieczysław Kotala   - w latach 1980-1984, 
Stanisław Paruzel    - w latach 1984-1990. 
     Po wyborach w 1990 r. rozpoczęła działalność Rada Gminy a funkcje Przewodniczącego Rady Gminy w poszczególnych kadencjach pełnili: 
Eugeniusz Kozak  - 1990-1998 
Józef Młynek         - 1998-2002 
Andrzej Ryś          - 2002-2006, 
     Z dniem I stycznia 1976 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 1 poz. 12) do gminy Wręczyca Wielka przyłączono gminę WĘGLOWICE z następującymi miejscowościami: Węglowice, Puszczew, Jezioro, Czarna Wieś, Bieżeń, Bór Zapi Kuleje, Nowiny, Cisie i Łebki. 
     Z dniem I stycznia 1977 r. na mocy rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska ( Dz. U. Nr 41 poz. 244): 
odłączono z gminy Wręczyca Wielka sołectwo Łebki i przyłączono ją do gminy Herby, 
od gminy Truskolasy odłączono sołectwo Rybno i przyłączono je do gminy Kłobuck. 
odłączono z gminy Wręczyca Wielka sołectwo Cisie, które przyłączono do gminy Blachownia, 
do gminy Wręczyca Wielka przyłączono gminę TRUYSKOLASY z następującymi miejscowościami: Truskolasy, Klepaczka, H utka, Piła Pierwsza, Piła Druga, Brzezinki, Zamłynie i Golce. 
do gminy Wręczyca Wielka przyłączono z gminy Gnaszyn Dolny sołectwa; Kalej, Szarlejka, Nowa Szarlejka i Wydra. 
     Od dnia I stycznia 1977 r. w skład Gminy Wręczyca Wielka wchodzi 28 sołectw — (po dwa sołectwa we Wręczycy Wielkiej i Truskolasach ) w 26 następujących miejscowościach: Borowe, Bieżeń, Bór Zapilski, Brzezinki, Czarna Wieś, Długi Kąt, Golce, Grodzisko, Hutka, Jezioro, Kalej, Klepaczka, Kuleje, Nowiny, Nowa Szarlejka, Pierzchno, Piła Pierwsza, Piła Druga, Puszczew, Szarlejka, Truskolasy, Węglowice, Wręczyca Wielka, Wręczyca Mała, Wydra, Zamłynie.